2012/20

Doktor honoris causa dla Jerzego Skolimowskiego

Uroczyste nadanie tytułu doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego Jerzemu Skolimowskiemu, na wniosek Rady Wydziału Grafiki i Malarstwa, odbyło się 5 marca 2015 roku.

Jerzy Skolimowski urodził się 5 maja 1938 roku w Łodzi. Był synem zamordowanego w obozie koncentracyjnym przywódcy polskiego podziemia. Po II Wojnie Światowej wraz z matką (attache kulturalnym) zamieszkał w Pradze w Czechach, gdzie uczył się w gimnazjum razem z Milošem Formanem i Václavem Havlem. Po powrocie do Polski ukończył w 1959 roku etnografię na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1963 roku reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Między zajęciami trenował boks, pisał wiersze, interesował się jazzem i kabaretem. Jako poeta zadebiutował wierszem Moje rundy w 1957 roku na łamach Nowej Kultury. W 1960 wspólnie z Jerzym Andrzejewskim napisał scenariusz do filmu Andrzeja Wajdy Niewinni czarodzieje, a następnie do filmu Nóż w wodzie razem z Romanem Polańskim. Reżyserski debiut to pełnometrażowy film Rysopis zmontowany z różnych ćwiczeń inscenizacyjnych i operatorskich w 1964 roku. Zanim wyjechał za granicę pod koniec lat 60, wyreżyserował Walkower, Barierę (Grand Prix na festiwalu Filmów Autorskich w Bergamo) i Ręce do góry (film, którego rozpowszechnianie zostało wstrzymane przez cenzurę, a w 1981 roku otrzymał nagrodę dziennikarzy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni).

Za granicą reżyserował między innymi we Włoszech, Francji, Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Już na początku kariery w roku 1967 otrzymał nagrodę Złotego Niedźwiedzia na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie za Le départ (Start). Tworzył takie filmy jak: Przygody Gerarda, Wiosenne wody, Na samym dnie, Król, dama i walet.

Po Ferdydurke (1991), którą Skolimowski uznał za swoją dotkliwą porażkę, na kilkanaście lat odsunął się od reżyserowania. W tym okresie próbował swoich sił jako aktor. Występował w takich filmach jak: Na samym dnie, Poślizg, Krzyk, Białe noce, Operacja Samum. Między rolami poświęcał się także malarstwu. Swoje prace wystawiał we Włoszech, Kanadzie, Grecji, Stanach Zjednoczonych, Francji i oczywiście w Polsce.

Powrót do kina zainicjował filmem Cztery noce z Anną (2008), nagrodzonym na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych oraz na Festiwalu w Tokio. Następne, również nagrodzane, to Essential Killing i 11 minut.

Jerzy Skolimowski jest nie tylko reżyserem i aktorem, pisze wiersze, jest autorem sztuk teatralnych, poświęca się malarstwu. Za swoje osiągnięcia otrzymał wiele nagród na festiwalach filmowych, otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski oraz dyplom doktora honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Bibliografia: